DKK w Kwietniu - Omówienie tomiku poezji Adama Zagajewskiego - "Anteny" oraz filmu "Diuna: część druga" Denisa Villeneuve'a

MarcinB19 kwietnia 2024 r.

Już 24 kwietnia 2024 r. o godz. 17:00 spotkamy się po raz kolejny w czytelni dla dorosłych, w budynku głównym naszej biblioteki, w ramach Dyskusyjnego Klubu Książki, by porozmawiać o tomiku poezji Adama Zagajewskiego - "Anteny", który został wydany w 2005 roku przez Wydawnictwo a5.
Omówimy też obejrzano ostatnio film "Diuna: część druga" Denisa Villeneuve'a.

"Anteny" to ważny i bogaty, wielowątkowy tom zawierający kilkadziesiąt wierszy z lat 2000 - 2005. Wiele z nich (wśród nich tak zwany jak "Spróbuj opiewać okaleczony świat") ukazało się wcześniej w "Zeszytach Literackich".
To, co nowe i nieoczekiwane, spotyka się w "Antenach" z wątkami z poprzednich tomów. Znajdziemy więc znakomite kontynuacje nurtu elegijnego (poświęcony ojcu utwór "W małym mieszkaniu", elegie wspomnień takie jak "Kropla deszczu", "Brama", "Nie było dzieciństwa"), elegie o artystach, wśród nich stylizowany na wykład utwór o zmarłym nobliście "Temat: Brodski" i elegię "Nasz świat", poświęconą zmarłemu w 2001 roku niemieckiemu pisarzowi W.G. Sebaldowi.
Znak rozpoznawczy Zagajewskiego to imaginacyjne poetyckie portrety postaci z przeszłości - tu do Shopenhauera czy Schuberta z dawnych utworów dołącza Blake i ukazany w historiozoficznym skrócie obejmującym zarazem XIX i XX stulecie "stary Marks" z dyptyku pod takim właśnie tytułem. Tematem bardzo wielu wierszy są miasta - te realne (nie wiadomo, czy bardziej zaskakuje wśród nich barokowe sycylijskie Noto, podobne do dekoracji teatralnych, czy jedno z niewielkich polskich miast zobaczone jakby po raz pierwszy w przenikniętym ciepłą ironią wierszu "Stary Sącz wieczorem") i te imaginacyjne, jak "Podwodne miasto" czy przestrzeń nieistniejącego miasta z utworu "Notatki z wycieczki do sławnych wykopalisk".
Każda poetycka fraza autora naznaczona jest indywidualnym doświadczeniem, wymaga wyrazistego i osobistego "ja" lub "my". Tak jest m. in. w wierszu "Muzyka słuchana z tobą", w którym czytamy o "wielkich chórach w pasjach Bacha", "czwartej balladzie Chopina", "Niekończących się marszach Mahlera", "głosie trąbki otwierającym piątą symfonię".
Opisując świat, Adam Zagajewski - wzorem starych mistrzów - daje wyraz wiary w potęgę życia. Co warte podkreślenia, sam należy do tych poetów, którzy pocieszenia szukają nie tylko w poezji, ale także w malarstwie i muzyce.
Widzimy go więc zapatrzonego w obrazy Vermeera, Caravaggia. Widzimy go zasłuchanego w muzykę Mozarta, Beethovena, Chopina, Bacha. Ale nie tylko. Także zasłuchanego w bluesowe i jazzowe standardy w interpretacji Billie Holiday (Sylwester 2004), w rockandrollowe przeboje grupy The Beatles (Zależy który), w piosenki country (Anteny w deszczu).
Tak jak poeta, tak żyjemy my. Pomiędzy czasem a myślą, pomiędzy miłością a czasem, ale również pomiędzy komedią a tragedią, pomiędzy Arkadią a Apokalipsą, szukając równowagi, ale nie znaku równości, między pustką a pełnią, między jawą a marzeniem. 
Anteny Adama Zagajewskiego są nastawione zarówno nadawczo, jak i odbiorczo. Są niczym medium, przez które rzeczywistość opowiada swoją różnorodność i fragmentaryczność. To rzeczywistość niekoniecznie osobista, ale bardzo osobiście i czule odbierana i interpretowana. Anteny, wychwytujące i przekazujące dalej sygnały i głosy kłębiące się bezwładnie w eterze stają się tutaj znakiem wyczekiwania i nadziei na wyższy porządek rzeczy, oczekują też na nowe odczytania, wolne od etykiet, od których tak trudno się uwolnić wybitnej poezji.

Widowisko "Diuna: część druga" Denisa Villeneuve'a zaczyna się dokładnie w tym miejscu, w którym skończyła się część pierwsza. Dwudzieste czwarte tysiąclecie (rok 10191AG). Lud Atrydów, który dopiero co zainstalował się na pustynnej planecie Arrakis, jedynym źródle najcenniejszej przyprawy we wszechświecie, został zniszczony przez spisek imperatora Szaddama IV Harkonnenów z Baronem Vladimirem Harkonnenem (Stellan Skargsard) na czele.
Ocalały z masakry następca tronu , Paul Atryda (Timothee Chalamet), wraz ze swoją matką, Lady Jessicą (Rebecca Ferguson), nawiązują kontakt z Fremenami, koczowniczym ludem planety, któremu przewodzi Stilgar (Javier Bardem). Tam książę spotyka znaną mu ze snów wojowniczkę Chani (Zendaya).
Zanim zrealizuje swój plan, dokona zemsty i odzyska tron, pokonując imperatora (Christopher Walken) i Harkonnenów, musi zjednać sobie niepokornych Fremenów, przekonując ich, że jest oczekiwanym przez pokolenia Mesjaszem.

Diuna 2